Lingia da Chalandamarz Lavin
Lingia da Chalandamarz Lavin

Chalandamarz - chaland’avrigl!

Per la seguonda vouta para cha’l Chalandamarz croud’oura. Quista jada cumplettamaing e cun tour svung – voul dir sainza preparativs. Ma quai nun es l’unic chi’d es gnü sdit giò…

L’on passà es il Chalandamarz gnü clomà giò ün pa inaspettadamaing. I’s vezzaiva a gnir, sperond chi basta amo. Ün pêr han fat tuottüna e quai nu paran dad esser stats ils evenimaints superspreaders, ma nus nu savain neir che chi füss capità, schi nu’s vess annullà. O as dschessa plüchöntsch ün evenimaint super sparpagliader? Abà, restain pro l’inglais e sperain da pudair invlidar lura bainbod.

Che be mâ vaina tuot annullà daspö Chalandamarz da l’on passà?

Ningün Chaland’avrigl, cha ün pêr vaivan pretais. Ningün turnier da mazlas a Ramosch e Strada? Ningün San Jon ad Ardez. Ningün dret 1. Avuost festiv, ninglur! Ningüna processiun da Nossaduonna d’avuost a Tarasp. Ningüna chatscha – oha, meis sbagl - stincals.

Ningüna Schelpcha a Guarda. Ningüna Festa da racolta in Val Müstair. Ningüna Faira da Strada e ningün Bal da maruns a Zernez. Ningüna chatscha da Niculaus cagiò e casü e ningün Nadal da scoula. Ningüns Pangronds a Scuol e per finir l’on sco chi tocca – ningün Silvester, gnanca a Susch.

Per cumanzar bain l’on nouv ningünas Matinadas a Strada e Tschlin? Ningüna Babania ad Ardez e neir a Sent. Ningün Hom Strom a Scuol. Ningün Schüschaiver a Ftan. Ningüns preparativs pel Chalandamarz. Ed invlidà tanteraint varaja tant!

La rouda cumainza ad ir intuorn. Bun, tuot nun es gnü sdit giò quist ultim on. Id ha dat festinas ed evenimaints – forsa però plüchöntsch per creschüts. Scha la terz’uonda nun ans travuonda, che evenimaint pon ils uffants e la giuventüm organisar e giodair sco prossem?

I darà bainschi eir quels chi sun cuntaints chi nun han stuvü, e chi badan forsa pür plü tard chi nun han pudü. Tuot quists evenimaints e las festas ingio cha’ls uffants e la giuventüm surpiglian respunsabiltà. Tuot quai chi creescha cumünanza in noss cumüns. Quai sun bain lur occasiuns per imprender e crescher.

L’ultim on vaina suvent schmachà sün quel pomun cotschen, tenor mai cun radschun. Ma cur cha tuot ha gnü via las squittas, am para important da stordscher darcheu la clav, schmachar reset e lura eir darcheu start! O brich?

Fö dals uffants 1. avuost Lavin
Fö dals uffants 1. avuost Lavin

Abgesagte Traditionen

Am Anfang stand der Abgebrochene Chalandamarz vor einem Jahr. Es folgten weitere Feste und Anlässe welche aufgrund der aktuellen Lage nicht durchgeführt werden konnten. Ob diese Absagen zum New Normal gehören werden und ob das zu begrüssen ist?

Denn diese Traditionen gehören nicht in erster Linie zum touristischen Folkloreprogramm, sondern wurden grossteils gelebt. Sie sind wohl auch die Gelegenheiten für Kinder und Jugendliche, um Verantwortung zu üben und zu übernehmen. Sicher nicht die einzigen, aber doch bewährte!

Zu hoffen bleibt zumindest, dass der diesjährig mit Anlauf abgesägte (!) Chalandamarz der Anfang vom Ende der Absagen einläutet – cun zampuogns, talacs e s-chellas …

Das könnte Sie auch interessieren