© Ludwig Hatecke

La lingua da qua ill’economia quia

Linard Martinelli LR (terza part) Sco promotur regiunal faja plaschair schi’s po muossar ils buns exaimpels, quista vouta cun Ludwig Hatecke, e cun quai provar da motivar da’s mouver eir a tschels. Qua o là fess nempe pac daplü oura bler!

Che es la motivaziun per dovrar il rumantsch vallader ill’economia?

Ludwig Hatecke (LH): In prüma lingia esa nossa lingua materna ch’eu am fich. Ma id es eir üna bella lingua chi güda da muossar via sün prodots unics.

 

Ingiò dovrais vus dapertuot rumantsch i’l affar?

LH: Il rumantsch es preschaint in tuot nossa comunicaziun. Üna jada sün tuot noss prodots, sün etikettas e la glista dad ingredienzas, illa reclama o sülla pagina-web. Ma eir pro noss quints dovraina ils terms rumantschs tant sco pussibel.

Quai faina daspö adüna e nus nu vain mai gnü reacziuns negativas. In butia esa plü difficil perquai cha collavuraturas e collavuraturs vegnan sur cunfin, eir quel linguistic. Ma eir là vain la cliantella salüdada per rumantsch.

Però nos collavuratur illa filiala giò Turich discuorra p.ex. culla cliantella chi sa rumantsch be rumantsch.

 

Es quai per vus plüchöntsch ün avantag o ün dischavantag?

LH: Per nus esa ün grond avantag. Giò Turich güda quista specialità ed eir sü San Murezzan sustegna quist möd quel spiert chi’s less avair in butia.

 

Co sun las reacziuns da la cliantella sün tant rumantsch?

LH: Sco dit, be reacziuns positivas! Eu nu m’algord dad üna negativa.

 

Stuvais vus scolar a vossas collavuraturas e voss collavuraturs specialmaing?

LH: Na, scolaziuns nu faina, id imprendan in lavurond. I dà però collavuraturas chi sun avertas e subit prontas da provar da discuorrer rumantsch. Oters lessan esser perfets e nu’s ris-chan.

 

Chenünas sun tenor vus las plü grondas sfidas, e chenünas las schanzas cun dovrar rumantsch i’l minchadi da voss affar?

LH: Schi nu’s piglia massa stret e schi’s po eir integrar p.ex. il talian i’ls noms dals prodots, nu sun quai sfidas. La lingua es vairamaing ün instrumaint pella conversaziun. Cun inchün chi discuorra rumantsch nu discurrissa mai tudais-ch.

Per nus es quai stat üna schanza da pudair fabrichar sü üna pitschna marca rumantscha. Co trattar la charn, co tilla servir, l’architectura chi’s bada cha quai es Hatecke; e cha nus dovrain la lingua rumantscha es üna part da l’inter, sco ün’ingredienza importanta, üna spezcha implü.

 

Che füss amo da dir?

LH: Per nossa lingua am paress il plü important cha nus ans vezzain amo daplü sco üna part integrala da la famiglia da linguas neolatinas. Da perder la temma cha la lingua giaja a perder e da viver il rumantsch. Ed ill’economia füssa da provar dad integrar i’l team tantas collavuraturas e collavuraturs da linguas neolatinas sco pussibel.

 

Romanisch bewusst in der Wirtschaft brauchen

Als Sprachförderer freut es mich immer wieder aufs Neue, wenn ich sehe, wie erfolgreiche einheimische Unternehmen die Sprache von hier bewusst einsetzen. Dass das nicht lästige Pflicht, sondern viel mehr eine besondere Zutat sein kann, hat mir auch Ludwig Hatecke, Inhaber der gleichnamigen Metzgerei, bestätigt. Bestimmt ist es aber einfacher, als einige meinen, die romanische Sprache ganz natürlich zu integrieren.

Das könnte Sie auch interessieren