Fingià passa 20 ons daja las occurrenzas dal « Cafè rumantsch » ... daspö ün pêr ons regularmaing eir online
Ils divers Cafels rumantschs sun ün inscunter regular chi dan l’occasiun da discuorrer insembel rumantsch – e quai per indigens, giasts e persunas nouvrivadas chi imprendan o han imprais ün dals idioms rumantschs. Avant bundant 25 ons haja dat ils prüms Cafels rumantschs in Engiadina Bassa. Intant vegnan quels organisats regularmaing in tuot las regiuns rumantschas ed eir dadour il chantun Grischun – illa diaspora – s’inscuntran Rumantschas e Rumantschs per star in cumpagnia e far üna baderlada. Causa la pandemia da COVID-19 dal 2020 nun han ils Cafels rumantschs plü pudü avair lö i’l spazi public, uschè chi’d es naschüda pro la Lia Rumantscha l’idea da tils far virtualmaing. Quai chi ha eir avantags …
Tuot in ün dandet po l’inter muond as partecipar al Cafè rumantsch
Abitast tü a Breil illa Surselva obain a Brail in Engiadina Bassa? Est tü üna da numerusas Rumantschas chi vivan giò la Bassa, in Frantscha o in Germania? O est tü forza perfin emigrà in Brasilia, a Canada o da tschella vart dal muond e vivast uossa in Australia? Ingün problem! Grazia al muond digital ed il mezs tecnics d’hozindi pudaina tuottas e tuots ans inscuntrar in ün cafè virtual ad üna conversaziun rumantscha intercontinentala.
Als 18 favrer (sursilvan), als 11 marz (surmiran) ed als 8 avrigl (puter/vallader) 2025 ha invidà la Lia Rumantscha a 3 giasts chi abitan i’l ester e chi han üna ferma colliaziun culla patria e la lingua e cultura rumantscha. Cun nom a Robert Demont chi’d es naschü e creschü sü a Londra e viva uossa daspö 5 ons a Berna. El ha raquintà davart seis contact cul rumantsch, sias ragischs grischunas e da l’emigraziun da seis bazegner davent da la Val Lumnezia in l’Ingalterra; a Robin Arpagaus, chi viva cun sia famiglia ad Enderby in Canada. El ha passantà sia infanzia e giuventüna a Savognin e lura emigrà cun sia duonna e lur trais uffants ad Enderby, ingio ch’els mainan hoz ün bain pauril; ed a Madlaina Vallois-Crastan, oriunda da Sent, chi viva hoz daspö passa 40 ons in Frantscha. L’amur tilla vaiva manada il prüm a Paris ed hoz abita ella i’ls contuorns da la chapitala. Adüna darcheu tuorna ella fich jent inavo in Engiadina ed es regularmaing quia in sia veglia ed amada patria sü Sent.
Quists 3 cafels rumantschs virtuals sun stats intenziunadamaing «interrumantschs» – voul dir, tuot ils idioms d’eiran rapreschantats e fich bainvgnüts. Da tuot las varts dal muond s’han annunzchadas e partecipadas persunas da tuot las etats als trais meetings ed han raquintà our da lur vita e lur colliaziun cul rumantsch. Nus vain celebrà la varietà da la lingua rumantscha e passantà bellas ed allegraivlas uras in buna cumpagnia. Uschè daraja dal sgür eir in avegnir plüssas jadas l’on Cafels rumantschs idiomatics in fuorma digitala. Infuormaziuns ed annunzchas sülla pagina d’internet curs.ch/kurse/cafe-rumantsch-termins
